Lời tiễn dặn

I. Tìm hiểu chung về thể loại truyện thơ

1. Khái niệm

- Truyện thơ là những truyện kể dài bằng thơ, có sự kết hợp giữa hai yếu tố tự sự và trữ tình, phản ánh cuộc sống của người n♏ghèo khổ, khát vọng về tình yêu tự do, hạnh phúc và công lí.

2. Đặc điểm

a. Chủ đề

- Khát vọng tự do yêu thương và hạnh♎ phúc lứa đôi.

- Các chàng trai, cô g🔯ái nạn nhân đau khổ của chế độ hôn nhân gả bán.

b. Cốt truyện

+ Yêu nhau tha thiết;

+ Tình yêu tan vỡ, đau khổ;

+ Vượt qua, thoát khỏi cảnh ngộ, chết cùng nhau hoặc꧃ số🧸ng bên nhau hạnh phúc.

II. Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Tiễn dặn người yêu

- 1846 câu thơ:

Câu chuyện được dựa vào 3 sự việc sau:

+ Tình yêu tan vỡ;

+ Lời tiễn dặn;

+ Hạnh phúc.

b. Bố cục đoạn trích

- Phần 1: từ đầu đến “…góa bụa ཧvề già”: tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn dặn.

- Phần 2: còn l𒈔ại: cử chỉ, hành động, tâm trạng c𝓰ủa chàng trai lúc ở nhà chồng cô gái.

2. Tìm hiểu chi tiết

a. Đoạn 1: Tâm t💝rạng của chàng trai và cô gái trên đường ti꧅ễn dặn:

* Tâm trạng của cô gái qua sꦏự cảm nhận của chàng trai:

- Cꦇô gái cất bước theo chồng mang theo gán🌠h nặng tâm tư sầu thương.

- Biểu hiện:

+ "Vừa đi vừa ngoảnh lại

Vừa đi vừa ngoái trông"

→ cấu trúc trùng điệp → lưu luyến, nuối tiếc tình yêu, chờ đợi, nuôi hi vọng về sự thay đ�ဣ�ổi.

+ Chân bước, lòng càng đau, càng nhớ → nỗi đ꧅au giằng xé.

→ Tâm trạng cô g🅷ái mâu thuẫn, đau khổ, cay đắng đến tuyệt vọng.

→ Chàng trai thấu hiểu nỗi nhớ nhung, sự chờ đợi của cô gái → sự đ♔ồng cảm giữa hai người.

- Nguyên nhân:

+ XHPK Thái với hủ tục lạc hậu (hôn nhân ép gả).

+ Tình yêu tha thiết cháy bỏng của cô gái với chàng trai → khát vọng🌃 về 1 tình yêu t🧸ự do.

꧟* T🍌âm trạng của chàng trai trên đường tiễn người yêu về nhà chồng:

- Biểu hiện:

+ Cấu trúc trùng điệp:

“Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại,

Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi.”

→ Tâm trạng đau khổ, quyến luyến ko nỡ xa rời.

- Chàng trai bày tỏ tình yêu của mình:

+ Một tình yêu tha thiết sâu nặng.

+ Một tình yêu vĩnh cửu.

+ Một tình yêu giàu lòng nhân ái, vị tha và khát khao hạnh phúc được bày tỏ kí🍰n đáo.

- Lời thề hẹn:

+ Đợi:

"Đôi ta yêu nhau, đợi tháng năm lau nở.

Đợi mùa nước đỏ cá về.

Đợi chim tăng ló hót gọi hè."

→ Hình ảnh đậm sắc thái dân tộc: thời gian chờ đợi được tính bằng mùa vụ, tình cảm chân thực, lâu bền🐼.

+ Cấu trúc trùng điệp:

"Khôngꦰ lấy được nhau mùa hạ, ta s⛦ẽ lấy nhau mùa đông,

Không lấy đ💛ược nha⛄u thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già."

→ Thời gian chờ đợi tín🤪h bằng đời người. Lời ước h🧔ẹn tha thiết chờ đợi nhau.

→ Vừa thể hiện tình yêu không thay đổi, vừa là thái độ bất lực, đành chấp nhận tập t💃ục; ngầm tố cáo XHPK vùi dập tình yêu.

b. Đoạn 2: Tâm t♈rạng của🐻 chàng trai khi ở nhà chồng cô gái:

- Ân cần chăm sóc người yêu: chải đầu,ꦚ búi tóc, lam thuốc.

- Chàng traiꦇ động viên cô gái kiên gan vượt ♉qua khó khăn.

༺- Sự bền vững của tình yêu được s🎃o sánh với sự bền vững của thiên nhiên

→ Tình yêu bất diệt.

→ Lời tiễn dặn thể hiện khát vọng vượt qua 🏅khó khăn để đoàn tụ bên nhau.

3. Giá trị nội dung:

- Giá trị nhân đạo, nhân văn cao đẹp.

- Tiếng nói phản kháng tập tục, hôn nhân sắp đặt ràng buộ🐟c con người.

- Khát vọng tình yêu tự do, thủy chung gắn bó.

4. Giá trị nghệ thuật:

- Sự kết hợp hài hòa yếu tố tự sự + trữ tình → phản ánh sâu sắc tình cảnh bi thươღng + thấm đẫm tình𝓰 cảm nhân đạo, nhân văn cao đẹp.

𝓀- Bản sắc dân tộc đậm đà → sự hồn nhiên, hấp dẫn. 

Sơ đồ tư duy Lời tiễn dặn