Bài 9. Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên châu Phi

1. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ, HÌNH DẠNG VÀ KÍCH THƯỚC

- Vị trí địa lí: 37°B - 35°N. Xích đạo chạy qua chính giữa, chia lục địa♕ châu Phi thành hai phần cân xứng.

- Hình dạng và kích thước:

+ Diện tích: 30,3 triệu km2 (lớn thứ 3 thế giới).

+ Dạng hình🐽 khối rõ rệt,🍬 đường bờ biển ít bị chia cắt, ít vịnh biển, đảo, bán đảo.

2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN

a. Địa hình và khoáng sản

- Địa hình châu Phi khá đơn giản. 

+ Địa hình ít núi cao, đồng bằng thấp. 

+ To🎉àn bộ châu lục là một khối cao nguyên khổng lồ, độ cao ඣtrung bình 750 m, chủ yếu là sơn nguyên xen bồn địa thấp.

+ Phần phía đông được nâng lên mạnh, tạo 🦋thành nhiều thung lũng sâu, nhiều hồ hẹp dài.

- Khoáng sản:

+ Pho𝓰ng phú, đa dạng, phân bố chủ yếu ở khu vực phía bắc và 🌠phía nam lục địa.

+ Một số loại sản: đồng, vàng, u-ra-ni-um, kim ꦦcương, dầu mỏ,ᩚᩚᩚᩚᩚᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ⁤⁤⁤⁤ᩚ𒀱ᩚᩚᩚ phốt-pho-rít…

b. Khí hậu

- Khí hậu khô nóng bậc nhất thế giới.

- Nhiệt độ trung bình năm >20°C, lượng mưa tương đối thấp.

- Các đꦍới khí hậu phân 🐻bố gần như đối xứng qua xích đạo gồm: khí hậu xích đạo, nhiệt đới, khí hậu cận nhiệt.

+ Khí hậu xích đạo: nóng ẩm, mưa nhiều quanh năm.

+ Khí hậu cận xí🦄ch đạo: chịu tác động của gió mùa, một mùa nóng ẩm mưa nhiều, một mùa khô, mát.

+ Khí 🧜hậu nhiệt đới: ở Bắc Phi m༒ang tính lục địa, rất khô nóng, ở Nam Phi ẩm và đỡ nóng hơn.

+ Khí hậu cận nhiệt: mùa đông ẩm, ướt, mua nhi༒ều; mùa hạ khô൲, trời trong sáng.

Sông, hồ

- Mạng lưới sông ngòi của châu Phi phân bố khô🅘ng 🀅đều, tùy thuộc vào lượng mưa.

- Sông𝓀 có nhiều thác ghềnh, thuận lợi cho việc phát triển thủy điện.

- Châu Phi có nhiều hồ lớn. Các hồ được hình thành bởi🌱 đứt gãy như Tan-ga-ni-ca, Tuốc-ca-na,…

c. Các môi trường tự nhiên

Môi trường ở châu Phi phân💛 ༺bố đối xứng qua Xích đạo.

- Môi ꧋trường xích đạo gồm bồn địa Công-gô, duyên hải phía bắc vịnh Ghi-nê: khí hậu nóng ẩm, điều hòa, thảm thực vật xanh quanh năm.

- Hai môi trường nhiệt đới có phạm vi trùng với ranh giới đới khí hậu cận xích đạo: có sự phân hóa mùa mưa và khô rõ rệt. Thảm thực vật chủ yếu là rừng thưa, xa van cây♓ bụi. Xavan là nơi tập trung nhiều loài động vật ăn cỏ (ngựa vằn, sơn dương,...) và động vật ăn thịt (sư tử, báo gấm, …

- Hai môi trường hoang mạ♒c: khí hậu khắc nghiệt, ít mưa, biên độ nhiệt ngày đêm lớn. Động thực vật nghèo nàn (rắn độc, kì đà, ꦚmột số loài gặm nhấm,...)

- Haꩲi môi trường cận nhiệt ở phần cực bắc và cực nam châu Phi: mùa đô♏ng ấm, ẩm, mưa nhiều, mùa hạ nóng khô; thảm thực vật là rừng và cây bụi lá cứng.

3. Vấn đề môi trường trong sử dụng tự nhiên

- Suy giảm tài nguyên rừng

- Nạn săn bắt, buôn bán động vật hoang dã

=> Cần có những bi�🍬�ện pháp bảo vệ và sử dụng hợp lí thiên nhiên.