🎀 Từ điển Hoá 12| Các dạng bài tập Ho꧅á 12

Tính chất của amine - Hoá 12

1. Amine là gì?

Khi thay thế nguyên tử H trong phân tử NH₃ bằng gốc hydrocarbon ta thu được amine.

2. Tính chất vật lí

- Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi của các amine cùng bậc có xu hướng tăng khi phân tử khối tăng. Nhiệt độ sôi : Amine > hydrocarbon (cùng C hoặc M). - Trạng thái: Methylamine, ethylamine, dimethylamine và trimethylamine là những chất khí, có mùi tanh của cá hoặc mùi khai tương ammonia tự (tuỳ nồng độ), các amine còn lại là chất lỏng hoặc rắn. - Độ tan: + Các amine là chất khí dễ tan trong nước nhờ tạo được liên kết hydrogen với nước. + Khi số C tăng thì độ tan của các amine giảm. + Các arylamine có độ tan trong nước rất thấp. Aniline là chất lỏng, ít tan trong nước.

3. Tính chất hoá học: Tính base của amine

Amine có tính base yếu tương tự NH₃.

- Làm đổi màu chất chỉ thị: Dung dịch các alkyla🍨mine có thể làm quỳ tím đổi màu xanh hoặc phenolphthalein hoá hồng, còn dung dịch aniline không làm đổi màu quỳ tím hoặc phenolphthalein hoá hồng.

${\rm{C}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{N}}{{\rm{H}}_{\rm{2}}}{\rm{ + }}{{\rm{H}}_{\rm{2}}}{\rm{O}} \mathbin{\lower.3ex\hbox{$\buildrel\textstyle\rightarrow\over{\smash{\leftarrow}\vphantom{_{\vbox to.5ex{\vss}}}}$}} {{\rm{[C}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{N}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{]}}^{\rm{ + }}}{\rm{ + O}}{{\rm{H}}^ - }$

- Tác dụng với acid (HCl, H₂SO₄,…) tạo muối ammonium.

${\rm{C}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{N}}{{\rm{H}}_{\rm{2}}}{\rm{ + HCl}} \to {\rm{C}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{N}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{Cl}}$: methylammonium chloride. ${\rm{C}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{C}}{{\rm{H}}_2}{\rm{N}}{{\rm{H}}_{\rm{2}}}{\rm{ + HCl}} \to {\rm{C}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{C}}{{\rm{H}}_2}{\rm{N}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{Cl}}$: ethylammonium chloride. ${{\rm{C}}_{\rm{6}}}{{\rm{H}}_{\rm{5}}}{\rm{N}}{{\rm{H}}_{\rm{2}}}{\rm{ + HCl}} \to {{\rm{C}}_{\rm{6}}}{{\rm{H}}_{\rm{5}}}{\rm{N}}{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{Cl}}$: Phenylammonium chloride.

CH₃NH₂ + HNO₃ $ \to $ CH₃NH₃NO₃ Methyl ammonium nitrate.

CH₃NH₂ + CH₃COOH $ \to $CH₃NH₃OCOCH₃ Methyl ammonium acetate (+ acid, base)

4. Tính chất hoá học: Tạo phức

methylamine hay ethylamine tác dụng với Cu(OH)₂ tạo dung dịch phức chất có màu xanh lam.

4CH₃NH₂ + Cu(OH)₂→ [Cu(CH₃NH₂)₄](OH)₂

4CH₃CH₂NH₂ + Cu(OH)₂→ [Cu(CH₃CH₂NH₂)₄](OH)

5. Tính chất hoá học: Tính khử

Phản ứng với nitrous acid (HNO₂) thể hiện tính khử

- RNH₂ + HNO₂ ROH + N₂ +H₂O => nhận biết alkylamine bậc một. (R: gốc alkyl)

CH₃NH₂ + HONO → CH₃OH + N₂ + H₂O

6. Tính chất hoá học: Phản ứng ở nhân thơm

* Aniline + nước Bromine => Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng + Mất màu dung dịch bromine

2,4,6-tribromoaniline (trắng)

Hoặc: C₆H₅NH₂ + 3Br₂ → C₆H₂Br₃NH₂ + 3HBr

7. So sánh tính base

- Gốc đẩy electron làm tăng tính base, gốc hút electron làm giảm tính base

p – NO₂– C₆H₄NH₂ < C₆H₅NH₂ < NH₃ < CH₃NH₂ < C₂H₅NH₂ < C₃H₇NH₂

- Amine có càng nhiều gốc đẩy electron thì tính base càng mạnh, amine có càng nhiều gốc hút electron thì tính base càng yếu.

(R _thơm)₃N < (R _thơm)₂ NH < R _thơm NH₂ < NH₃ < R _no NH₂ < (R _no)₂ NH < (R _no)₃N

Chú ý rằng với gốc R no càng cồng kềnh thì ảnh hưởng không gian của nó càng lớn làm cản trở quá trình H⁺ tiến lại gần nguyên tử N nên (R_no)₂NH < (R_no)₃N sẽ không còn đúng nữa.

8. Bài tập vận dụng

Các bài khác cùng chuyên mục

ftw bet