Phân tích một tác phẩm văn học (nội dung chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật và hiệu quả thẩm mĩ của nó) thuộc kiểu bài nghị luận văn học, trong đó người viết dùng lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm và hiệu quả của nó đối với việc thể hiện nội dung tác phẩm.

- Mục đích: Làm rõ nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm thơ song thất lục bát - Yêu cầu: Yêu cầu: + Giới thiệu khái quát về tác phẩm thơ song thất lục bát (tên tác phẩm, tên tác giả), nêu được nhận định chung của người viết về tác phẩm. + Làm rõ được nội dung chủ đề của tác phẩm. + Phân tích được những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm (vần, nhịp, từ ngữ, biện pháp tu từ, ... ) và hiệu quả thẩm mĩ của chúng; tập trung vào một số yếu tố nghệ thuật nổi bật của tác phẩm. + Triển khai được hệ thống luận điểm chặt chẽ; sử dụng lí lẽ, bằng chứng xác đáng từ tác phẩm để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết. + Khẳng định được ý nghĩa, giá trị của tác phẩm.

A. TRƯỚC KHI VIẾT

Lựa chọn đề tài

Nhớ lại các tác phẩm thơ song thất lục bát mà em đã học hoặc đã đọc. Chọn trong số đó một tác phẩm em cảm thấy thú vị, có nhiều xúc cảm để phân tích.

Tìm ý

Để tìm ý cho bài văn phân tích một tác phẩm thơ song thất lục bát, cần thực hiện các bước: - Tìm hiểu thông tin về tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm (nếu có) và những thông tin khác có liên qua để viết phần Mở bài và liên hệ, mở rộng khi phân tích. - Xác định bố cục của tác phẩm và nội dung chính của từng phần. - Xác định những nỗi niềm tâm tư, xúc cảm chủ đạo trong tác phẩm. - Tìm hiểu các yếu tố nghệ thuật mà tác giả đã sử dụng để truyền tải nội dung chủ đề như đặc điểm của thể thơ song thất lục bát, từ ngữ, biện pháp tu từ,…

Lập dàn ý

- Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác phẩm thơ song thất lục bát (nhan đề, tên tác giả) và nêu ý kiến chung về tác phẩm. - Thân bài: Lần lượt phân tích các phần theo bố cục tác phẩm: + Phần 1 (từ câu ... đến câu... ): phân tích những tâm tư, nỗi niềm, khát vọng,... và một số nét đặc sắc về nghệ thuật. + Phần 2 (từ câu ... đến câu... ): phân tích những tâm tư, nỗi niềm, khát vọng,... và một số nét đặc sắc về nghệ thuật. Ngoài cách phân tích tác phẩm theo bố cục, có thể phân tích theo cách lần lượt đi từ nội dung đến hình thức nghệ thuật hoặc ngược lại. - Kết bài: Khẳng định ý nghĩa, giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. + ...

B. VIẾT BÀI

Việc thực hiện bài viết đòi hỏi triển khai đầy đủ các ý đã có trong dàn ý. Mỗi ý trong phần Thân bài nên được viết thành một đoạn văn. Khi viết, lựa chọn những từ ngữ chính xác, phù hợp, thể hiện được quan điểm và tình cảm của người viết, tránh sử dụng những từ ngữ sáo rỗng, cầu kì. Nên sử dụng hiệu quả các thông tin ngoài tác phẩm (nếu có), giúp cho việc phân tích các giá trị của tác phẩm được rõ ràng, nổi bật hơn. Lưu ý: Với trường hợp tác phẩm thơ dài, có thể chỉ trích dẫn ở mỗi phần những câu thơ, đoạn thơ quan trọng và phân tích sâu. Tuỳ điều kiện, thời gian làm bài để có cách xử lí thích hợp.

C. CHỈNH SỬA BÀI VIẾT

Đọc lại bài viết, căn cứ vào yêu cầu đối với bài văn phân tích một tác phẩm thơ song thất lục bát và dàn ý đã lập, rà soát các phần để chỉnh sửa.