Luyện tập Câu 1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 52 Chuyên đề Lịch Sử 10 Cánh diều

Điền thông tin chính về đặc điểm mô hình nhà nước quân chủ Việt nam vào bảng dưới đây.

Tổ chức bộ máy nhà nước	Đặc điểm
Thời Lý (1009-1225)	?
Thời Trần (1226-1400)	?
Thời Lê sơ (từ sau năm 1460)	?
Thời Nguyễn (từ sau năm 1832)	?

Lời giải chi tiết:

Tổ chức bộ máy nhà nước	Đặc điểm
Thời Lý (1009-1225)	- Nhà nước quân chủ chuyên chế mang tính quý tộc: + Vua đứng đầu đất nước, có quyền lực tối cao và tuyệt đối. + Đội ngũ quan lại trong chính quyền chủ yếu là quý tộc. - Tính chất nhân dân được thể hiện rõ nét: + Nhà nước thực hiện các chính sách chăm lo phát triển kinh tế nông nghiệp, miễn giảm thuế, miễn giảm hình phạt… + Mối quan hệ giữa vua và người dân còn khá gần gũi.
Thời Trần (1226-1400)	- Nhà nước quân chủ chuyên chế mang tính quý tộc + Đứng đầu đất nước là vua có quyền lực tối cao và tuyệt đối. Dưới thời Trần, nhà vua sau khi truyền ngôi cho Thái tử trở thành Thái thượng hoàng nhưng vẫn nắm giữ quyền lực tối cao. + Đội ngũ quan lại trong chính quyền chủ yếu là quý tộc. - Tính chất nhân dân được thể hiện rõ nét.
Thời Lê sơ (từ sau năm 1460)	- Nhà nước quân chủ chuyên chế tập quyền mang tính quan liêu + Đứng đầu đất nước là vua có quyền lực tối cao và tuyệt đối. + Từ thời vua Lê Thánh Tông đã bãi bỏ một số chức quan lớn cùng một số cơ quan trung gian,... Vua trực tiếp điều hành và can thiệp mọi công việc quản lí. + Lục bộ là cơ quan hành chính trực tiếp thì hành mệnh lệnh của vua và chịu trách nhiệm trước nhà vua. + Từ năm 1471, Lê Thánh Tông thực hiện cải cách hành chính. + Quan lại được tuyển chọn bằng nhiều hình thức nhưng chủ yếu là khoa cử.
Thời Nguyễn (từ sau năm 1832)	- Nhà nước quân chủ chuyên chế tập quyền cao độ mang tính quan liêu: + Vua trực tiếp điều hành bộ máy chính quyền. + Năm 1832, vua Minh Mệnh thực hiện cải cách hành chính. + Khoa cử tiếp tục là hình thức tuyển chọn quan lại chủ yếu.

Luyện tập Câu 2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 52 Chuyên đề Lịch Sử 10 Cánh diều

Hoàn thiện bảng dưới đây về vai trò của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong kháng chiến chống ngoại xâm và xây dựng đất nước giai đoạn 1945-1976.

Vai trò Thời gian	Trong kháng chiến chống ngoại xâm	Trong xây dựng đất nước
1945 - 1946	?	?
1946 - 1954	?	?
1954 - 1975	?	?
1975 - 1976	?	?

Lời giải chi tiết:

Vai trò Thời gian	Trong kháng chiến chống ngoại xâm	Trong xây dựng đất nước
1945 - 1946	- Nhà nước lãnh đạo nhân dân đấu tranh chống thù trong giặc ngoài, tích cực chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống thực dân Pháp.	- Nhà nước giải quyết “giặc đói”, “giặc dốt”, khó khăn về tài chính.
1946 - 1954	- Nhà nước tổ chức thắng lợi cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp.	- Nhà nước tổ chức chính phủ kháng chiến, xây dựng nền kinh tế kháng chiến, thiết lập quan hệ ngoại giao với nhiều nước, xây dựng nền văn hóa - giáo dục mới.
1954 - 1975	- Nhà nước tổ chức thắng lợi cuộc kháng chiến toàn quốc chống Mỹ, cứu nước.	- Hoàn thành cải cách ruộng đất, bước đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, chi viện cho miền Nam
1975 - 1976		- Hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước.

Vận dụng Câu 3

Trả lời câu hỏi Vận dụng 3 trang 52 Chuyên đề Lịch Sử 10 Cánh diều

Trên cơ sở sưu tầm tư liệu về Quốc triều hình luật và Hoàng Việt luật lệ, hãy chỉ ra một số điều khoản theo em vẫn có giá trị trong đời sống xã hội hiện đại.

Lời giải chi tiết:

Một số điều khoản trong Quốc triều hình luật và Hoàng Việt luật lệ vẫn còn giá trị trong đời sống xã hội hiện đại:

- Quốc triều hình luật:

+ Điều 17: “Khi phạm tội chưa già, tàn tật. Khi già, tàn tật mới phát giác tội thì xử tội theo luật già, tàn tật… Khi còn nhỏ mà phạm tội, khi lớn mới phát giác tội thì xử tội theo luật tuổi nhỏ”. + Điều 294: “Ở những phường hẻm hay trong kinh thành hoặc ở hương thôn, xã có người bệnh tật không ai nuôi nấng, nằm ở dọc đường sá, cầu, điếm, chùa, quán thì cho phép quan bản phường xã đó dựng lều cho họ ở, chăm sóc che chở, cấp cơm cháo, thuốc men cứu sống họ, không được bỏ mặc họ rên rỉ, khốn khổ. Không may kẻ ấy chết thì trình quan trên, liệu bề chôn cất, không được để hài cốt phơi bày ra đó. Nếu trái lệnh này thì quan phường xã bị biếm hay bị bãi chức...”. + Điều 388: “Con gái được quyền chia tài sản như con trai” + Điều 404: “Gian dâm với con gái nhỏ 12 tuổi trở xuống, dù nó thuận tình thì vẫn xử như tội hiếp dâm”

Hoàng Việt luật lệ

+ Điều 312: “Quan lại nhận tiền thì tùy theo tang vật mà định tội từ thu hồi sắc vua ban đến cách chức” + Điều 369: “Lão, ấu bất khảo tấn” (không được tra tấn người già và trẻ nhỏ)

Lưu ý: ꦆHọc sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Vận dụng Câu 4

Trả lời câu hỏi Vận dụng 4 trang 52 Chuyên đề Lịch Sử 10 Cánh diều

Sưu tầm tư liệu và giới thiệu về thành tựu của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong quá trình đổi mới và hội nhập.

Lời giải chi tiết:

- Một số thành tựu của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong quá trình đổi mới và hội nhập: + Việt Nam đã thoát ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội và tình trạng kém phát triển, trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình. + Năm 2020, Việt Nam có quan hệ hữu nghị hợp tác với 189 quốc gia, trong đó có 17 nước đối tác chiến lược và 13 nước đối tác toàn diện, có quan hệ kinh tế với hơn 230 nền kinh tế, đã kỉ 15 hiệp định thương mại tự do (FTA), Việt Nam đảm nhận vai trò là Chủ tịch ASEAN, Uỷ viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Lưu ý: 🌱Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo.

Vận dụng Câu 5

Trả lời câu hỏi Vận dụng 5 trang 52 Chuyên đề Lịch Sử 10 Cánh diều

Hãy lựa chọn một số trong số các điều cụ thể của Hiến pháp năm 2013 để tuyên truyền, vận động người thân thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân.

Lời giải chi tiết:

- Tuyên truyền, vận động người tân thực hiện quyền bình đẳng của công dân trên mọi phương diện: chính trị, kinh tế, văn hoá; bình đẳng trước pháp luật, bình đẳng về quyền lợi;... - Tuyên truyền, vận động người tân thực hiện các nghĩa vụ cơ bản của công dân là: + Nộp thuế. + Bảo vệ Tổ quốc. + Tôn trọng Hiến pháp và Pháp luật. + Bảo vệ môi trường.

Lưu ý: ꦰHọc sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo