♛Ca dao về tình cảm gia đình thường xoay quanh những mối quan hệ huyết thống như cha mẹ - con cái, anh chị em, vợ chồng. Mỗi mối quan hệ đều được thể hiện qua những câu ca dao với những hình ảnh, ngôn ngữ riêng biệt, nhưng đều toát lên tình yêu thương, sự gắn bó và lòng hiếu thảo.
Anh đi làm mướn nuôi ai,
Cho áo anh rách, cho vai anh mòn?
Anh đi làm mướn nuôi con
Áo rách mặc áo, vai mòn mặc vai.
Anh em cốt nhục đồng bào,
Vợ chồng là nghĩa lẽ nào chẳng thương.
Mạch còn máu chảy đứt ngoài liền trong.
Anh em nào phải người xa,
Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân.
Yêu nhau như thể tay chân,
Anh em hòa thuận hai thân vui vầy.
Anh em như chân với tay
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.
Anh em trên thuận dưới hòa,
Họ hàng đẹp mặt, mẹ cha vui vầy.
Ân cha nặng lắm cha ơi!
Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu mang.
Ân cha nghĩa mẹ chưa đền,
Bậu mong ôm gối cuốn mền theo ai?
Bao giờ cá lý hóa long,
Đền ơn cha mẹ ẵm bồng xưa nay.
Muôn đời tiếng hiếu người ta còn truyền
Đã bưng lấy bát lại dằn xuống mâm
Ba sào ruộng chéo, chẳng ma nào cày
Con mẹ, mẹ xót, xót gì con dâu!
Thờ cha, kính mẹ, ấy là chân tu
Ai ngờ chị ngã, em bưng miệng cười
Con trai con gái cũng là một thương
Bâng khuâng nhớ mẹ chín chiều ruột đau
Con đi trường học, mẹ đi trường đời
Mẹ nói con gà, con cũng nói theo
Bầu ơi thương lấy bí cùng,
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.
Khôn ngoan đối đáp người ngoài
Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau.
Tôm càng lột vỏ, bỏ đuôi
Giã gạo cho trắng mà nuôi mẹ già.
Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông.
Núi cao biển rộng mênh mông,
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
Ngó lên nuộc lạt mái nhà,
Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu.
Chị em một ruột cắt ra
Chị không em có cũng là như không.
Qua đình ngả nón trông đình,
Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu
Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao
Vợ chồng là ruột là rà
Anh em có cửa có nhà anh em
Sao cho trong ấm ngoài êm
Như thuyền có bến như chim có bầy.
Đi khắp thế gian không ai tốt bằng Mẹ,
Gánh nặng cuộc đời không ai khổ bằng Cha.
Cha mẹ giàu thì con thong thả,
Cha mẹ nghèo, con cực đã gian nan.
Sáng mai kiếm củi trên ngàn,
Chiều về xuống biển mò hang cua còng.
Một mẹ nuôi được mười con,
Mười con không nuôi được một mẹ.
Mẹ nuôi con biển hồ lênh láng,
Con nuôi mẹ kể tháng kể ngày.
Lên non mới biết non cao,
Nuôi con mới biết công lao mẹ thầy.
Con người có cố có ông,
Như cây có cội, như sông có nguồn.
Cũng thì con mẹ con cha,
Cành cao vun xới, cành la bỏ liều.
Chim đa đa đậu nhánh đa đa,
Chồng gần không lấy, đi lấy chồng xa.
Mai sau cha yếu mẹ già,
Chén cơm đôi đũa, tách trà ai nâng.
Con ơi con ngủ đi con,
Con khóc làm mẹ héo hon tấc lòng.
Có chồng mà chẳng có con
Khác gì hoa nở trên non một mình.
Không nghe anh thì lỗi đạo tam tùng,
Nghe anh thì thất hiếu, thất trung với mẹ thầy.
Đèn cu li nửa nước nửa dầu,
Nửa thương cha mẹ, nửa sầu nợ duyên.
Yêu nhau gánh gạch về xây,
Chẳng đắp nên núi cũng quây nên thành.
Đã thành gia thất thì thôi,
Đèo bòng chi lắm tội trời ai mang.
Đố ai đếm được vì sao
Đố ai đếm được công lao mẹ già.
Đói lòng ăn hột chà là
Để cơm cho mẹ, mẹ già yếu răng
Đêm đêm con thắp đèn trời
Cầu cho cha mẹ sống đời với con
🔯Tình cảm gia đình là một trong những thứ tình cảm thiêng liêng và cao quý nhất trong cuộc sống mỗi con người. Ca dao về tình cảm gia đình đã góp phần gìn giữ và lan tỏa những giá trị đạo đức tốt đẹp, đồng thời nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm và bổn phận của bản thân đối với gia đình.