Bài 17

PHENOL

I.Khái niệm

1.Khái niệm

-Phenol là những hợp chất hữu cơ trong phân tử có một hay nhiều nhóm hydroxy liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon của vòng benzene.

-Phenol đơn giản nhất là C₆H₅-OH.

2.Phân loại

-Monophenol: những phenol trong phân tử chứa một nhóm –OH.-Polyphenol: những phenol trong phân tử chứa nhiều nhóm –OH.

II.Tính chất vật lý

-Ở điều kiện thường, phenol là chất rắn, không màu.-Tan ít trong nước lạnh, tan nhiều trong nước nóng, tan tốt trong các dung môi hữu cơ.-Khi để lâu, phenol bị chuyển sang màu hồng do bị oxi hóa bởi oxygen trong không khí.-Phenol rất độc, khi tiếp xúc với da phenol gây bỏng.

III.Tính chất hóa học

1.Tính acid của phenol

-Phenol thể hiện tính acid yếu, dung dịch phenol không làm đổi màu quỳ tím.a)Phản ứng với dung dịch NaOHC6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2Ob)Phản ứng với dung dịch sodium carbonate

 

2.Phản ứng thế nguyên tử H của vòng benzene

a)Phản ứng với nước bromie

 

b)Phản ứng với dung dịch HNO₃ đặc

 

IV.Ứng dụng và điều chế

1.Ứng dụng

-Được sử dụng nhiều trong công nghiệp hóa chất: sản xuất nhựa epoxy, sản xuất phẩm nhuộm, thuốc nổ, chất diệt cỏ,…-Phenol còn được sử dụng trong y học: làm chất khử trùng, tẩy uế, thuốc chữa đau họng.

2.Điều chế

-Trong công nghiệp phenol được sản xuất theo sơ đồ sau:

 

-Phenol cũng được tách ra từ nhựa than đá trong quá trình luyện cốc. Sơ đồ tư duy về Phenol: